digitaliseren van analoge videobanden

Wie heeft er nog een VHS recorder onder de televisie staan? Bijna niemand meer denk ik. Ook de DVD-speler verliest snel terrein. Fysieke dragers van media worden steeds meer vervangen door digitale bestanden en bewaard op een harde schijf, geheugenkaart of in de cloud. Vooral dat laatste is superhandig want dan kun je de opname gemakkelijk delen met anderen. Door oude films online op te slaan creëer je een soort persoonlijke Netflix variant.

Omdat de kwaliteit van analoge opnames langzaam terug loopt is het raadzaam dit proces te stoppen door oude films te digitaliseren. Juist nu het materiaal wat ouder wordt neemt de historische waarde toe. Een gemakkelijk afspeelbare video houdt herinneringen levend.

Archiveren
Hoe krijg je het soms zwakke signaal van een analoge opname strak en scherp geconverteerd naar een bruikbaar digitaal bestand? De afgelopen maanden heb ik veel geëxperimenteerd om de banden in de best mogelijke kwaliteit te digitaliseren. Videotape bevat een flinterdunne metaallaag die wordt gemagnetiseerd tijdens de opname. Hoelang die laag het magnetisme goed vasthoudt is afhankelijk van verschillende factoren: Is de band opgeslagen in de buurt van magnetische bronnen, bijvoorbeeld luidsprekers, of op een warme, stoffige of zelfs vochtige plek? Gelukkig zijn bij gemiddelde omstandigheden bewaarde banden van 30 jaar oud nog best af te spelen. Als een tape lange tijd ongebruikt is kan de band een beetje verkleefd zijn. Om vuile koppen te voorkomen spoel ik dat soort banden eerst een keer helemaal heen en weer voordat ze in weergave gaan.

Digitaliseren
Een analoge opname op een mechanische machine kent fluctuaties in de weergave die zich onder andere manifesteren als hinderlijke verticale trillingen in het beeld. Dit effect is te elimineren door gebruik te maken van een timebase-corrector. Daardoor ontstaat weer een stabiel beeld.
Vervolgens digitaliseer ik het beeld naar de computer in een hoge bitrate zodat een masterfile ontstaat. Die haal ik binnen in een montageprogramma waarmee met name voor de geluidskwaliteit nog een aantal correcties zijn te maken. Het resultaat wordt geëxporteerd naar een ander bestandsformaat (meestal .Mp4) dat veel kleinere, maar nog steeds hoogwaardige bestanden opleverd. Deze files kun je vervolgens branden op DVD, opslaan op een memorystick, een externe harddisk of in de cloud (YouTube, Vimeo, Dropbox of Googledrive).

Ik kan niet alle soorten banden verwerken, maar wel de meest gangbare: VHS, S-VHS, VHS-compact, Video 8, Hi8, Digital8, Mini DV en DVCAM.

Professionele formaten
Ook heb ik veel tijd besteed aan het archiveren van de films die ik in het verleden maakte, of waaraan ik meewerkte. Het oudste materiaal stond niet alleen op VHS, maar ook op U-matic en Betacam SP, Betacam SX en Digital Betacam. Ook voor deze professionele formaten heb ik machines aangeschaft die deze tapes nog kunnen weergeven. Als alles klaar is kunnen de tapes in de vuilnisbak. Dat schept weer een hoop ruimte!

Uitbesteden
Het digitaliseren van archiefmateriaal is leuk werk waarbij behalve technische kennis ook de nodige aandacht komt kijken. Meestal besteed ik het aan het einde van een werkdag één of twee uurtjes aan dit werk. Heb je zelf nog analoge opnamen en wil je dat ik ze voor je digitaliseer? Hou dan rekening met een paar weken levertijd. Ik ben misschien niet de snelste en wellicht ook niet de goedkoopste, maar haal wel de beste kwaliteit uit je kostbare materiaal.